به نقل از «مهر»

امام حسن(ع) همواره بر حفظ جبهه بندی حق و باطل تاکید داشتند

تاریخ انتشار: ۶ فروردین ۱۴۰۳ | کد خبر: ۴۰۰۱۲۶۲۵

خبرگزاری مهر -گروه دین و اندیشه: امشب، شب میلاد امام حسن مجتبی علیه السلام است. امام حسن (علیه‌السّلام) پس از شهادت پدر گرامشان، امیرمومنان علی بن ابی‌طالب (علیه‌السّلام) در کوفه، با درخواست و بیعت یاران آن حضرت و اهالی کوفه، خلافت را پذیرفت و راه و روش عدالت‌پرور پدرش را تداوم بخشید. لیکن با فتنه‌انگیزی‌های معاویه بن ابی‌سفیان و شرارت‌های سران سفاک سپاه او از یک‌سو و نفاق و خیانت برخی از سران سپاه امام (علیه‌السّلام) و ایجاد چنددستگی در میان مردم و خستگی آنان از جنگ و خون‌ریزی، از سوی دیگر، آن حضرت را واداشت که برای حفظ اصل اسلام و در نظر گرفتن مصلحت مسلمانان، با معاویه صلح کند و حکومت را به‌طور موقت و مشروط به وی سپارد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

عوامل زمینه ساز صلح امام حسن (ع)

خلافت امام مجتبی (ع) با بیعت بزرگان صحابه که در عراق و سایر سرزمین‌ها، حتی مکه، مدینه، یمن و مناطقی از ایران سکونت داشتند آغاز شد و سایر مردم نیز بدان پیوستند. البته اهالی شام به رهبری معاویه با این خلافت مخالفت کردند و برای جنگ راهی عراق شدند و در این صف آرایی مسائلی پدید آمد که به صلح منتهی شد.

برای تحلیل درست وضعیت مرکز خلافت اسلامی، باید تصویری دقیق از وضعیت جاری مردم در ماه‌های پایانی خلافت امیرالمومنین (ع) داشت و یکی از بهترین اسناد، خطبه ۲۷ نهج‌البلاغه است. در این خطبه که به مهمترین رکن یک حکمرانی که فرمانبری نخبگان و مردم از تصمیمات حاکم اسلامی است، اشاره شده و امام با صراحت و سوز دل مردم کوفه را مورد نقد قرار می‌دهد؛ زیرا سستی، زبونی، پراکندگی و پیمان‌شکنی آنان سبب شده که آنان دل در گرو دوستی با دشمن داشته باشند و نسبت به خلیفه مسلمین بدبین شوند. آن سان که امیرالمومنین (ع) بفرماید «مشکل من این است که پیروانی دارم که فاقد انضباط نظامی اند و طغیانگر و سرکشند و در لحظات حسّاس خودسرانه، دست به هر کاری می‌زنند و نتیجه آن شکست است». امام ترکیب عمومی چهره‌های مؤثر که انتظار حضور و اثربخشی و جهاد از ایشان می‌رفت را اینگونه ترسیم نمود: «الف) مرد نمایانی که در حقیقت مرد نیستید؛ (یا أَشْباهَ الرِّجالِ وَ لارِجالَ)! ب) آرزوی‌هایی مانند، آرزوهای کودکان دارند (حلوم الاطفال) که دل به هرچیزی خوش می‌دارند و با مختصر چیزی، فریب می‌خورند و چشم بر خطر می‌بندند. ج) عقل و خردشان، مانند عروسان حجله نشین است (و عقول ربات الحجال) که جز عیش و نوش و زر و زیور به چیزی نمی اندیشند»

در رمضان سال ۴۰ هجری خلافت جامعه‌ای را عهده دار شد که بسیاری از نخبگان و مردم با این شاخصه‌های ترسیمی امیرمومنان (ع) زندگی دنیایی خود را می گذارندند و سزاوار سرزنش در نداشتن شجاعت و حمیّت و غیرت مردانگی بودند، افرادی که امیرمومنان (ع) دوست داشت که هرگز آنان را نمی‌دید و نمی‌شناخت (لَوَدِدْتُ أَنِّی لَمْ أَرَکُمْ وَ لَمْ أَعْرِفْکُمْ). نامهربانانی که امیرمومنان (ع) مشکل اصلی خود آنان می‌دانست و می‌فرمود: «أُریدُ أنْ أُداوِیَ بِکُم وَ أنْتُمْ دایی; من، می‌خواهم بیماری‌های خودم را به وسیله شما مداوا کنم، امّا شما، خود درد و بیماری من هستید». سست عنصرانی که بنای پراکندگی در جبهه شدند آن سان که امام درباره ایشان فرمود «اهل شام بر حمایت از باطل با یکدیگر متحدند و شما در حمایت از حق، پراکنده‌اید».

امام مجتبی (ع) در آغاز دوره خلافت به ظاهر با جمع انبوهی از بیعت کنندگانی از صحابه و تابعینی مواجهه بود که به واقع بسیاری از آنان حساسیت به صف بندی‌های بین جبهه حق و باطل باور نداشتند، در برابر پیشنهادهای نامشروع قدرت و پول سست می‌شدند، بنای سکوت در برابر فتنه‌گری را گذاشتند و به راحتی نظاره گر ناامنی‌های و خشونت‌های ایجاد شده از سوی شامیان بودند و شمشیر در غلاف گذاشته و فقط لب به اعتراض گشودند!

امام مجتبی (ع) به همراهی این جمع سبک سر نمی‌توانست دل ببندند و به توان جنگی ایشان حسابی باز نماید؛ زمانی که خیانت‌های خواص فزونی یافت و ریزش‌های جبهه حق توسعه یافت و سویی فضای رعب و وحشت و قتل و غارت از سوی معاویه تشدید شد. البته نخست با چند صف آرایی میان جبهه اسلام با شامیان پیروزی‌های خوبی پیش آمد و لیکن همان پروپاگاندای معاویه و عمروعاص و سستی موجود در میان خواص، حوادث به گونه‌ای دیگر رقم خورد.در این شرایط امام وقتی نظر سپاهیان را برای دفاع و مقابله با جبهه باطل دون صفت و سفاک را جویا شد، آنان با شعار «البقیة البقیة» درخواست پذیرش صلح کردند. و بدین ترتیب امام حسن (ع) در سال ۴۱ ق صلح کردند.

نقش یاران امام در صلح با معاویه

اتحاد، یک دستی و همراهی در میان اصحاب وجود نداشت و در میان یاران می‌توان به افراد فرمانبردار، معترضان ساکت، معترضان سرکش، فریب خوردگان راحت طلب، افراد خیانت کار اشاره کرد. البته لازم است این طیف بندی پنج‌گانه را به تفصیل تحلیل کرد و نمایندگان آن را در میان خواص معرفی نمود که فرصت و فضای بیشتری را می‌طلبد. لیکن متأسفانه یاران مخلص و وفادار بسیار نادر بودند که با این جمع اندکی کاری پیش نمی‌رفت.امام مجتبی (ع) در آغاز دوره خلافت به ظاهر با جمع انبوهی از بیعت کنندگانی از صحابه و تابعینی مواجهه بود که به واقع بسیاری از آنان حساسیت به صف بندی‌های بین جبهه حق و باطل باور نداشتند

در این مجال به دو چهره شاخص از سران سپاه امام اشاره می‌کنم: «قیس بن سعد» و «عبیدالله به عباس». معاویه یک میلیون درهم نزد قیس بن سعد فرستاد تا همراه وی شود. قیس مال را نزد معاویه فرستاد و گفت: مرا در مقابل دینم فریب می‌دهی؟ اما همین مبلغ که از سوی معاویه برای عبیدالله بن عباس فرستاده شد، او نه تنها خود را تسلیم کرد بلکه هشت هزار نفر از سپاهیانش را در همراه خود ساخت و نزد معاویه رفت.

این دو چهره هر دو از خواص سپاه امیرمومنان (ع) بودند و مجاهدات‌های بسیاری به خرج دادند و سپس در رکاب امام مجتبی (ع) جای گرفتند اما فرجام آن دو متفاوت بود. قیس بنای همراهی با امام را گذاشت و تا قبل از صلح امام هیچ تخطی نکرد و تسلیم امام بود. لیکن عبید الله بن عباس آن خیانت بزرگ را انجام داد. گرچه برخی معتقد به فریب خوردن او را دارند که این ادعا غلط است اگر بحث فریب است او می‌توانست بعد از اطلاع از فریب به اصلاح تصمیم خود بپردازد و جبران کند و نکرد. مع الاسف عبید الله فردی است که در دوران از سوی امیرمومنان (ع) در یمن امارت داشت، از سوی معاویه آسیب جدی خورده بود و دو فرزند او سربریده شدند. با این پیشینه او از جبهه حق دور شد و به معاویه پیوست.

خیانت نزدیکان امام (ع)

به گفته شیخ مفید در کتاب الارشاد، امام حسن (ع) وقتی از خیانت خواص عبیدالله بن عباس و پیوستن آنان به معاویه آگاه شد و از سویی سستی و بی‌رغبتی یاران خویش را مشاهده کرد، دریافت که تنها با عده‌ای اندک از شیعیانش، نمی‌تواند در برابر لشکر انبوه شام مقاومت کند. به هر حال با رصد تحولات پس از صلح، شاهدیم که معاویه بعد از تثبیت قدرت خود، به مفاد صلح تن نداد و رسماً در تریبون عمومی اعلام کرد: من با شما نجنگیدم تا نماز و روزه و حج انجام دهید، بلکه جنگیدم تا بر شما حکمرانی کنم. این تصمیم معاویه آغازی برای شکل‌گیری اسلام اموی شد؛ اسلام اشرافی گری و تن آسایی و منحصر شدن اسلام به ظواهر عباداتی که بسیاری از آنان دستخوش تحریف و بدعت گردید و از سنت پیامبر (ص) فاصله گرفت.

در این جامعه افراد نادری از خواص وفادار امیرمومنان (ع) و امام مجتبی حذف می‌شوند؛ حجر بن عدی به قتل می‌رسد و شخصیت ممتازی دیگر بنام عمرو بن حمق نیز کشته می‌شود؛ او نخستین شخصی بود که سَرش در اسلام شهر به شهر گردانده شد.

از سویی با الگوسازی‌های کاذب نیز افرادی به عنوان اهل خیرات و صدقات معرفی می‌شوند که در این میان نام جنگاور سابق جبهه حق که اکنون جیره خوار معاویه شده است نیز به چشم می‌خورد و آنان از عبید الله بن عباس به عنوان یک متول مشهور به سخاوت و بخشندگی یاد می‌کنند. بلاذری در انساب الاشراف با ذکر وقایع مختلف تاریخی بر سخاوت عبیدالله بن عباس تاکید می‌کند. البته در مقطع حیات ۱۰ ساله امام مجتبی (ع) بعد از صلح که با استقرار ایشان در مدینه منوره همراه بود.شاهدیم که امام همواره برای خویشان و بنی هاشم و همچنین جمعی از یاران خاص خود بر حفظ جبهه بندی حق و باطل تاکید داشتند و در مناظرات و گفتگوهایی که میان و معاویه صورت پذیرفت امان با صراحت بر حفظ دشمنی اهل بیت (ع) با خاندان ابوسفیان تاکید داشتند. حفظ این صف بندی سبب شد که اسلام ناب محمدی همواره با محوریت ائمه اطهار (ع) بدرخشد و مشعلی برای عزت و سربلندی باشد و مرجعی برای ترسیم سره از ناسره و مفسری برای تبیین اسلام راستین گردد.

کد خبر 6053261

منبع: مهر

کلیدواژه: ماه مبارك رمضان شیخ مفید معاویه حجر بن عدی مدینه عراق کوفه یمن امام حسن مجتبی ع صلح امام حسن ع تاریخ اسلام رمضان 1445 ماه مبارك رمضان سی و یکمین نمایشگاه بین المللی قرآن کریم قرآن کریم قرآن زندگی با آیه ها مسطورا قران حوزه علمیه نمایشگاه قرآن فعالیت های قرآنی آیت الله خامنه ای محمد علی انصاری دعای ماه رمضان و اوقات شرعی امام مجتبی حق و باطل امام حسن بن عباس جبهه حق

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۴۰۰۱۲۶۲۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

جبهه مقاومت، میهمان بیست و یکیمین اجلاس پیرغلامان حسینی

حجت‌الاسلام و المسلمین حسن علیدادی‌سلیمانی، نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه کرمان امروز در نخستین جلسه هماهنگی برگزاری مراسم بیست‌ویکمین اجلاس بین‌المللی پیرغلامان حسینی در کرمان، برگزاری این اجلاس را فرصتی طلایی برای استان کرمان دانست و گفت: کرمان، همواره پیرو امام حسین (ع) بوده است؛ اما این اجلاس فرصت رسمی است که این استان خود را در خدمت دستگاه امام حسین (ع) قرار داده و خدمات خود را در تابلویی بهتر به کشور و جهان نشان دهد.

وی با اشاره به برگزاری ۲۰ دوره اجلاس پیرغلامان حسینی به میزبانی سایر استان‌های کشور، بیان کرد: تجربه بالایی وجود دارد و کرمان زمانی پذیرای این اتفاق مهم فرهنگی شد که تقریبا دو سوم استان‌ها را پشت سر گذاشتیم که می‌تواند فرصت بزرگی برای استان باشد و در این همایش تقریبا همه ظرفیت استان درگیر می‌شوند؛ بنابراین باید بهره فرهنگی آن‌را نیز در استان ببینیم و به گونه‌ای از برکات و تجربیات ۲۰ اجلاس قبلی استفاده کنیم که اثر آن در استان ماندگار شود.

امام جمعه کرمان بر لزوم برنامه‌ریزی برای ماندگاری اثر فرهنگی برگزاری اجلاس پیرغلامان حسینی در کرمان تأکید کرد و ادامه داد: صرف برگزاری مراسم اگرچه خیر و برکت دارد؛ اما سبب می‌شود از این فرصت بهره لازم را نبرده باشیم؛ بنابراین کمیته‌های ستاد باید در این حوزه نیز کار کنند تا اثر آن کل استان را در بر بگیرد و در ذهن مردم ماندگار باشد.

وی تصریح کرد: واقعه کربلا و نهضت امام حسین (ع) در اوج غربت انجام شد؛ اما پس از آن پرده از غربت این جریان برداشته شد و توده‌های مردم   آن را تبدیل به جریانی برای حفظ اسلام ناب کردند. 

حجت الاسلام علیدادی سلیمانی افزود: مردم در طول تاریخ همواره متولی این جریان  بودند و به بهترین وجه آن را انجام دادند و این جریان نسل به نسل تداوم یافت و در طول تاریخ هر دولتی هم که اعتقاد و ارادتی به جریان امامت داشت، مسیر و معبر را برای ترویج جریان امام حسین (ع) باز کرده و کمک دادند.

وی با اشاره به سخنی از امام راحل، جمهوری اسلامی را محصول محرم و صفر دانست و گفت: پیرغلامان حسینی، عصاره جریان مردمی هستند که تجلیل می‌شوند؛ اما باید جریان مردمی بیشتر دیده شود و ارتباط بیشتری با ستاد داشته باشد که در این موضوع نیز باید فکر کرد.

محمدمهدی فداکار، استاندار کرمان نیز در این نشست با بیان اینکه کار برای امام حسین (ع) کار دلی و توفیقی است و باید خدمتگزار این آستان مقدس باشیم، بیان کرد: همه ما باید از این فرصت برای خدمتگزاری استفاده کنیم و برای همه دستگاه تقسیم وظایفی شده که همه باید به وظایف خود عمل کنند.

وی با اشاره به وجود پیرغلامان حسینی و همچنین هیئت‌های با سابقه در کرمان، افزود: امیدواریم برگزاری بیست‌ویکمین اجلاس بین‌المللی پیرغلامان حسینی در کرمان، فرصتی باشد تا پیرغلامان کرمان و هیئت‌های باسابقه را بشناسیم و مراسم تجلیل استانی در سال‌های آینده داشته باشیم.

فداکار با بیان اینکه برگزاری این اجلاس، سبب ایجاد یک فضای امام حسینی پیش از محرم و صفر در کرمان می‌شود، گفت: پشتیبانی آبرومند از این کار امام حسینی یک ضرورت است و کار نباید با ذره‌ای کوتاهی انجام شود و مجموعه‌های مردمی، بخش بزرگی از کار هستند که باید حتما حضور داشته باشند و ما باید کمک کنیم مردم بتوانند از این اجلاسیه نهایت استفاده را ببرند.

همچنین جواد رمضان‌نژاد، رئیس مرکز بسیج صدا و سیمای جمهوری اسلامی در این جلسه گفت: مهمانانی از جبهه مقاومت در بیست و یکیمین اجلاس بین‌المللی پیرغلامان و خادمان حسینی حضور دارند. 

وی از اجلاس بین‌المللی پیرغلامان و خادمان حسینی به‌عنوان مهم ترین اجلاس دینی در کشور نام برد و بیان کرد: این اجلاسیه از نظر برد رسانه‌ای و عمل‌گرایی هم نمونه است. 

رمضان‌نژاد ادامه داد: تاکنون با توجه به ظرفیت‌های اجلاس بین‌المللی پیرغلامان و خادمان حسینی پیشنهاداتی مبنی بر برگزاری همزمان در ایران و عراق و یا برگزاری در زمان اربعین حسینی ارائه شده است.

وی افزود: امیدواریم در بیست و یکمین اجلاس بین‌المللی پیرغلامان و خادمان حسینی در کرمان، شاهد اتفاقات ویژه و دوره کامل و به‌بلوغ رسیده در سطح کشور باشیم ؛ البته ما تجربیات سایر استان‌ها را در اختیار استان کرمان قرار می‌دهیم. 

باشگاه خبرنگاران جوان کرمان کرمان